Dzisiaj jest piątek, 19 kwietnia 2024. Imieniny Alfa, Leonii, Tytusa

Berezka: ginęli Ci na literę U

2013-04-13 21:49:24 (ost. akt: 2015-09-13 11:19:44)
Berezka: ginęli Ci na literę U

Autor zdjęcia: http://www.apokryfruski.org

Stanisławowi Seneczce bandyci zabili ojca. Był Ukraińcem. Matka ocalała. Była Polką. Wszyscy mieszkali w jednej chacie we wsi Berezka pod Przemyślem.

Nie jest do końca jasne kto 11 kwietnia 1945 mordował mieszkańców Berezki. Na pewno uczesniczyli w tym mieszkańcy sąsiednich polskich wsi. Część historyków uważa, że pacyfikacji dokonał oddział Batalionów Chłopskich pod dowództwem Romana Kisiela "Sępa".

Odział ten miał brać też udział w pacyfikacjach: Małkowic (138 zamordowanych), Bachowa (69), Skopowa (67), Korytnika (53), Trójczyc (28), Woli Krzywieckiej/Krecowskiej (27) i jeszcze kilku innych wsi.

W każdym razie pacyfikacja Berezki trwała od 2 do 3 godzin. Zginęło w niej co najmniej 161 osób. Tyle ofiar naliczył sołtys Berezki Konstanty Pełech 15 kwietnia 1945 roku, kiedy przygotowywał spis zamordowanych dla władz. Ten spis zachował sie do naszych czasów. 12 kwietnia inny spis sporządził miejscowy działacz OUN i UPA Iwan Krywućkyj. Liczył on 187 nazwisk.

Około 50% ofiar stanowiły kobiety, 35% to osoby powyżej 60 roku życia, a około 20 %
to dzieci poniżej 15 roku życia. Większość ofiar zastrzelono. 53-letniego księdza Ołeksę Biłyka i jego 54-letnią żonę Marię zarąbano siekierami.

W Berezce o życiu decydowała niemiecka kenkarta. Ta z literką "U" (Ukrainiec) oznaczała wyrok śmierci, ta z literką "P" (Polak" oznaczała życie. Dlatego zginął ojciec Stanisława Seneczki, a ocalała jego matka.

Wspomnienia Stanisława Seneczka, urodzonego w 1919 roku w Berezce: W kwietniu 1945 roku wpadła do wioski uzbrojona banda. Legitymowali ludzi. Kto miał kennkartę z "U", tego zastrzelili na miejscu, kto z "P", tego nie zabijali. To byli ludzie z sąsiedniej wioski, ale i za Sanu, i wysiedleńcy z Wołynia. W Brzusce zabili wtedy 182 ludzi, w Sufczynie, wydaje mi się, 80, w Bachowie też około tylu. Pochowano ich w zbiorczej mogile, ludzie policzyli, więc wiedzieli, ilu było zabitych. Ja wróciłem do wioski we wrześniu 1946 roku, ale żyła moja mama i brat, to wszystko dokładnie opowiedzieli. Podczas tego napadu zabili mojego ojca i brata. Leżą oni w wielkiej, starej mogile za mogiłami ojców Biłyka i Hadziaka. Obok leżą mój ojciec i brat, a jakieś trzy metry za nimi wybrana była jama, i w tej jamie leży 182 ludzi, to długa jama, dłuższa niż 10 metrów... Mama była Polka, to jej nie zabili.

Wiosna 1945 roku to okres największego terroru skierowanego przeciwko ukraińskiej ludności cywilnej. W tym czasie odziały polskiego podziemia oraz odziały wojska, WOP i milicji spacyfikowały ponad 80 ukraińskich wsi, zabijając pond 5 tysięcy cywilów.

W ramach akcji odwetowej UPA zniszczyła wtedy ponad 20 posterunków milicji. Spalono też wieś Borownica (wieś położona ok. 25 km od Berezki), gdzie UPA rozstrzelała 27 mieszkańców wsi, których oskarżono o mordowanie Ukraińców.

Po pacyfikacji Borownicy doszło do rozmów i porozumienia pomiędzy UPA i podziemiem poakowskim. W efekcie obie strony powstrzymały się na tym terenie od atakowania ludności cywilnej.

Березка/Berezka ( pol. Brzuska): Wieś w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza, położona 9 kilometrów od Birczy i 21 kilometrów od Przemyśla. Pierwsze informcje o Berezce pochodzą z 1418 roku. W 1938 roku w Berezce mieszkało około 1,5 tysiąca osób, w tym około 80 Polaków i 50 Żydów. W maju 1947 roku ostatnich mieszkańców wsi wysiedlono w ramach Akcji "Wisła". We wsi pozostała cerkiew z 1783 roku. Spalona w 1984 roku

oprac. Igor Hrywna



Lista osób pomordowanych w Brzusce/Berezce 11 kwietnia 1945 roku. Spis sporządzony 15 kwietnia 1945 roku.

1. Doskocz Wasyl s. Stepana, 1888
2. Doskocz Petronela, 1899
3. Doskocz Anna, c. Dmytra, 1902
4. Mrudz Kateryna, c. Pietra, 1882
5. Mrudz Anna, c. Wasyla, 1911
6. Bodnar Kateryna, c. Iwana, 1902
7. Bodnar Stefania, c. Wołodymyra, 1940
8. Bodnar Jarosław, s. Wołodymyra, 1945
9. Kopka Julia, c. Iwana, 1905
10. Kopka Kateryna, c. Mychajła, 1926
11. Kopka Iwanna, c. Mychajła, 1929
12. Kopka Tadej, s. Mychajła, 1937
13. Kopka Wołodymyr, s. Mychajła, 1944
14. Kopka Helena, c. Mychajła, 1931
15. Sztur Adolf, s. Mychajła, 1934
16. Czubak Nestor, s. Mychajła, 1922
17. Filwarskyj Mychajło Iwan, 1899
18. Popowycz Marta, c. Hrycia, 1905
19. Konował Kateryna, c. Dmytra, 1879 (ciężko ranna)
20. Duda Kateryna, c. Iwana, 1895
21. Czubak Marija, 1886
22. Doskocz Kateryna, 1874 (spalona w ogniu)
23. Roman Oleksa, s. Wołodymyra, 1888
24. Roman Iwan, 1923
25. Czubak Anna, c. Hrycia, 1891
26. Dzwinyk Julia, c. Iwana, 1903
27. Dzwinyk Maria, c. Mychajła, 1940
28. Derewenko Mychajło, s. Mykoły, 1893
29. Kaczmarska Maria, c. Iwana, 1890
30. Kaczmarska Maria, c. Mychajła, 1923
31. Horbowyj Andrij, s Mychajła, 1884
32. Kaczmarska Kateryna, c. Iwana, 1905
33. Rusnak Iwan, s. Ołeksy, 1881
34. Tymoczko Julija, 1880
35. Szewczyk Maria, c. Danyły, 1906
36. Rusnak Iwan, s. Mychajła, 1922 (czerwonoarmista, inwalida)
37. Rusnak Kateryna, c. Iwana, 1868
38. Dmytriw Iwan, s. Wasyla, 1926
39. Bekasz Pawlina, c. Wasyla, 1919
40. Artym Roman, 1899
41. Artym Kateryna, c. Iwana, 1905
42. Artym Tadej, s. Romana, 1930
43. Mrudz Anna, c. Iwana, 1881 (ranna)
44. Melnyk Mychajło, 1874
45. Melnyk Olha, 1909
46. Rusnak Mychajło, s. Jurka, 1874
47. Rusnak Iwan, s. Kateryna, c. Pietra, 1884
48. Rusnak Kateryna, 1906
49. Rusnak Iwan, s. Iwana, 1942
50. Rusnak Wira, c. Iwan
50. Rusnak Wira, c. Iwana, 1943
51. Rusnak Iwan, s. Mychajła, 1914 (ranny)
52. ojciec Biłyk Ołeksa, s. Mychajła, 1892
53. Biłyk Marija, c. Iwana, 1891
54. Kwasnickyj Stefan Hr., 1931
55. Czubak Iwan Andr., 1900
56. Czubak Anna Dm., 1906
57. Czubak Mikołaj Mich. (niemy), 1919
58. Czubak Kateryna Iw., 1874
59. Dzwinyk Iwan Mich., 1898
60. uszkodzenie arkusza, nazwisko nie do odczytania
61. Dzwinyk [?] Iw., 1925
62. Dzwinyk Nadija Iw., 1930
63. Dzwinyk Dmytro W., 1895
64. Dzwinyk Julija Łuk., 1906
65. Dzwinyk Myron W., 1939
66. Dzwinyk Marijan W., 1939
67. Dzwinyk Iwan W., 1898
68. Dzwinyk Marija Dmytr., 1901
69. Dzwinyk Marija Iw., 1928
70. Bodnar Anna Oł., 1913
71. Horbowyj Wasyl Iw., 1874
72. Kapustianska Anna Łuk., 1900
73. Kapustianskyj Iwan Dm., 1926
74. Kapustianskyj Teodor Dm., 1870 (ranny)
75. Kocka Pietro Pawł., 1880
76. Birak Ołeksa M., 1906
77. Birak Anna And., 1903 (ranna)
78. Birak Kateryna Oł., 1937
79. Birak Iwanka Oł., 1940
80. Horbowyj Mykoła Iw., 1882
81. Sawka Marija Iw., 1878
82. Sawka Kateryna Onuf., 1910
83. Sawka Roman Onuf., 1941
84. Kozubskyj Stefan Hr., 1902
85. Kozubska Kateryna Iw., 1899
86. Kozubska Anna Stef., 1929
87. Kozubska Kateryna T., 1874
88. Kozubska Marija Stef., 1919
89. Bal Dmytro Andr., 1879
90. Bal Kateryna B., 1882 (ciężko ranna)
91. Dorotiak Marija Hr., 1905 (mąż w Armii Czerwonej, osierociła dwoje dzieci)
92. Piszczacyk Julija St., 1905
93. Piszczacyk Anna St., 1929
94. Piszczacyk Łeontija St., 1931
95. Piszczacyk Marija St., 1943
96. Piszczacyk Wołodymyr St., 1927
97. Piszczacyk Kateryna St., 1877
98. Piszczacyk Ksenia Iw., 1919
99. Czmil Iwan W., 1883
100. Trybała Paraskewia F., 1886
101. Trybała Kateryna F., 1915
102. Seneczko Ilko And., 1874
103. Seneczko Senklia Iw., 1874
104. Trybała Ewstachia, 1936
105. Worobel Zofija Hr., 1869
106. Duda Anna Hr., 1905
107. Duda Kateryna W., 1891
108. Bodnar Justyna Stef., 1885
109. Serniak Marija Iw., 1890
110. Seneczko Wasyl Hr., 1894
111. Seneczko Anna Mych., 1905
112. Seneczko Mychajło Ilko, 1883
113. Seneczko Wołodymyr Iw., 1908
114. Chomyk Pietro Iw., 1896
115. Serniak Mykoła Dm., 1894 (inwalida)
116. Serniak Anna Andr., 1897 (ranna)
117. Łazar Emilija Mych., 1920
118. Łazar Liubom Iw., 1940
119. Łazar Marija Iw., 1943
120. Serniak Marija Dm., 1866
121. Czmil Iwan Stef., 1896
122. Czmil Marija Sem., 1898
123. Czmil Kateryna Iw., 1873
124. Derewenko Mykołaj D., 1904
125. Derewenko Olha Hr., 1912
126. Czmil Kateryna Hr., 1886
127. Czmil Anna Hr., 1909
128. Sawka Jarosław Andr., 1945
129. Jurczyszyn Łuka Hr., 1870
130. Seneczko Marija Dm., 1890
131. Dzwinyk Iwan Iw., 1871
132. Czubak Wołodymyr, 1930
133. Chudzkewycz Justyna Iw., 1880
134. Tymoczko Wasyl Ser., 1879
135. Derewenko Mykołaj Sen., 1906
136. Parańczak Stefan Jur., 1906
137. Bal Wasyl M., 1889
138. Filwarskyj Andrij Andr., 1878
139. Filwarska Marija Iw., 1887
140. Horbowyj Wasyl And., 1880
141. Horbowyj Iwan And., 1877
142. Horbowyj Olha Sen., 1874
143. Horbowyj Myron Iw., 1923 (czerwonoarmista – inwalida)
144. Kczyk Marija Dmit., 1881
145. Filwarska Justyna Iw., 1879
146. Filwarskyj Andrij M., 1873
147. Pankiewycz Marija M., 1909
148. Kuras Anna Dm., 1931
149. Szpak Olha Iw., 1916
150. Radwanska Anna And., 1881
151. Krajewskyj Iwan M., 1886
152. Sokił Iwan And., 1877
153. Sokił Marija Iw., 1882
154. Bal Iwan Ilko, 1864
155. Bal Anna W., 1874
156. Kaczmarska Paraskewia Iw., 1900
157. Pankiewycz Tadej W., 1933
158. Pankiewycz Julian W., 1941
159. Bodnar Kateryna An., 1880
160. Swatyk Mykołaj, 1859
161. Melnyk Antoni M., 1861




Komentarze (16) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Dodaj komentarz Odśwież

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. kox #3060958 | 83.31.*.* 22 lut 2021 05:02

    Ukraincy w Wraszawie mordowali bezbronnych cywili, gwalcili kobiety. Na Ochocie chociazby. Posluszne pieski hitlerowskich oprawcow.

    ! - + odpowiedz na ten komentarz

  2. Turysta #1836130 | 79.185.*.* 15 paź 2015 17:44

    Już wiem kim jesteście. Odpowiedź znalazłem w komentarzach Cmentarz w Radrużu.xyq

    Ocena komentarza: warty uwagi (1) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  3. Przemysław #1823566 | 89.78.*.* 27 wrz 2015 13:03

    Będę jednym z nielicznych Polaków, który przyzna, że AK nie jest świętą organizacją. Wraz z batalionami chłopskimi robili rzezie podobne, ile cerkwi prawosławnych spalono na Podkarpaciu, Lubelszczyźnie. Sąsiadowi się wypomina, a swoje zbrodnie się ukrywa.

    Ocena komentarza: poniżej poziomu (-6) ! - + odpowiedz na ten komentarz

  4. Vlado #1546991 | 14 lis 2014 18:47

    Ukraińcy, ośmieszacie się. Jak można stawiać w jednym szeregu śmierć kilku osób z Ponad stutysieczną rzeszą ofiar wołyńskich rzezi? Jeśli naprawdę chcecie zgody i pojednania z Polakami, takiego prawdziwego, a nie odgórnie i na pokaz lansowanego przez władze i media, to zacznijcie od uderzenia się w piersi i zburzenia pomników bandytów typu Bandera i Szuchewicz. Potem możemy porozmawiać o polskich grzechach względem Was. Powinniście to zrozumieć. Jak zareagowaliby Ukraińcy, gdyby w Polsce budowano pomniki i sławiono czyny Jeremiego Wiśniowieckiego, Waszego rodaka zresztą. Ale Nawet Jarema odpowiada za śmierć jedynie niewielkiego grupki ludzi w porównaniu z ofiarami Wołynia. Pomyślcie o tym i nie pozujcie na wieczne ofiary, bo to Wy byliście mordercami. Okrutnymi mordercami.

    Ocena komentarza: warty uwagi (20) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

    1. Darek #1302469 | 46.112.*.* 21 sty 2014 15:33

      Takie malowanie ,,historii" jak w waszym tekście nie jest uczciwe. Zauważyłem, że ukraińskie teksty na te tematy zawsze zaczynają się od daty polskiego ataku na bezbronną wieś a potem idzie już gładko...Problem w tym, że to co robili partyzanci z AK czy BCH to była tylko mizerna ODPOWIEDŹ na to co UP-owcy wyczyniali z Polakami na Kresach od marca 1943r. Gdyby mi ukraińscy sąsiedzi zarąbali żonę, nabili na sztachety moje dzieci, a ojca wrzucili do głębinowej studni, po uprzednim wykłuciu oczu - TO NIE TYLKO W LUBELSKIEM ALE NAWET NA POMORZU BYM ICH SZUKAŁ! Im bardziej brniecie w ,,swoje ukraińskie ofiary" tym bardziej stajecie się niewiarygodni i beznadziejni...

      Ocena komentarza: warty uwagi (22) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

      1. Zygfryd #1230547 | 82.139.*.* 28 paź 2013 17:06

        Potomkowie banderowców wybielają swoich bandziorów .Dla zbrodniarzy nie ma przebaczenia - nigdy.

        Ocena komentarza: warty uwagi (21) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

        1. Paweł #1160864 | 83.29.*.* 3 sie 2013 23:20

          Najbardziej zwyrodniały i fałszywy naród małorusinów, mordujący pod osłoną SS swoich bliskich sąsiadów na Wołyniu. W bestialski sposób.. najbardziej bestialski jaki normalny człowiek jest w stanie pojąć. a potem ich okradali z ubrań, dobytku...takich macie bohaterów? zero szacunku i żadnego przebaczenia dla pospolitej bandy zbrodniarzy!

          Ocena komentarza: warty uwagi (22) ! - + odpowiedz na ten komentarz

        2. Propaganda wybielająca terrorystów z upa #1142391 | 83.4.*.* 13 lip 2013 23:11

          Już widze jak to terroryści z upa rozstrzelali Polaków, znając te demony to obdarli tych biednych Polaków ze skóry, a jeśli już zastrzelili to pewnie jak wiali przed Polakami w ludowych mundurach. Co do "księdza" to pewnie przedtem jak inni jemu podobni naświęcił siekier, wideł i noży dla upowców i "sąsiadów" że szok. Ujmijmy to w prosty sposób dopóki Ukraińcy nie ukorzą się przed nami i nie przeproszą za ludobójstwo nie może ich być w UE. Na kłamstwie i pomnikach zbrodniarzy nie można budować dobrosąsiedzkich stosunków i historii.

          Ocena komentarza: warty uwagi (22) ! - + odpowiedz na ten komentarz

        3. walter #1125236 | 83.28.*.* 25 cze 2013 22:36

          jak kuba bogu tak bóg fidelowi, a w przyrodzie nic nie ginie, jeśli rzeczywiście staracie się ze wszystkich sił doprowadzić do pojednania to faktycznie gratuluję sposobu

          Ocena komentarza: warty uwagi (13) ! - + odpowiedz na ten komentarz

        4. xxx #1056945 | 91.233.*.* 16 kwi 2013 13:58

          jakoś w to nie wierzę. Niedługo wyjdzie że UPA to "dobroczyńcy polskosci" a Wołyń to drobnostka. Cóż pogrobowcy BAMNDZIORÓW BANDEROWSKICH nie żałuja grosza i wysiłku w wybielanie swoich zbrodniczych wyczynów i zakłamywanie historii. Sa przecież i ich ówcześni przyjaciele , którzy puiblikują że piece w Brzezince słuzyły do wypieku chleba. Lepiej milczcie pogrobowcy zbrodniarzy spod znaku tryzuba

          Ocena komentarza: warty uwagi (24) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)

          1. * #1055453 | 178.36.*.* 15 kwi 2013 06:22

            "Wieczny odpoczynek" .... Bez względu na to, na jaką literę ginęli...

            Ocena komentarza: warty uwagi (14) ! - + odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)