Grekokatolicy mają nowego zwierzchnika

Jak poinformowano w Watykanie Ojciec Święty przyjął rezygnację z urzędu
Metropolity abp. Jana Martyniaka (Іван Мартиняк) i mianował nowym Metropolitą dla żyjących w Polsce grekokatolików bp Eugeniusza Popowicza (Євген Попович). Metropolita Martyniak zrzekł się urzędu jeszcze w ubiegłym roku, kiedy skończył 75 lat.

Nowy metropolita urodził się w 1961 roku w Człuchowie koło Koszalina. Po święceniach był wikariuszem w parafiach w Pasłęku i Elblągu. Doktoryzował się w Instytucie Wschodnim w Rzymie. Przez kilka lat wykładał we Lwowskiej Akademii Teologicznej. Po powrocie do Polski był proboszczem w Górowie Iławeckim, Lelkowie a potem w Przemyślu. Ojciec Święty w 2014 roku mianował ks. mitrata dr. Eugeniusza Mirosława Popowicza biskupem pomocniczym archidiecezji przemysko-warszawskiej.

Jan Martyniak urodził się w 1939 roku koło Starego Sambora na dzisiejszej Ukrainie. Jego matka była Polką, ojciec Ukraińcem. Zgodnie z galicyjską tradycją w małżeństwach mieszanych, synowie dziedziczyli religię po ojcach, córki po matkach.
Jego oiciec wcielony do armii sowieckiej, zginął w niemieckim obozie jenieckim. W 1946 roku rodzina Martyniaków wyjechała do Polski. Przyszły metropolita w 1964 roku ukończył studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu. W 1974 objął placówkę duszpasterską Kościoła greckokatolickiego w Legnicy.

16 stycznia 1991 naznaczony ordynariuszem reaktywowanej po 45 latach diecezji przemyskiej obrządku bizantyjsko-ukraińskiego przez Stolicę Apostolską.

31 maja 1996 mianowany arcybiskupem i Metropolitą greckokatolickiej metropolii przemysko-warszawskiej Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej przez Jana Pawła II.

W 2005 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2007 ukraińskim Orderem Księcia Jarosława Mądrego.

Struktury Cerkwii greckokatolickiej w Polsce zostały zniszczone przez komunistów w latach 1945-1947. W 1946 roku komuniści deportowali do ZSRR bp. przemyskiego Jozafata Kocyłowskiego (1876-1947). Biskup przed wywiezieniem napisał do Ojca Świętego krótkie oświadczenie o następującej treści: „ W przypadku mojego aresztowania i zesłania proszę powiadomić Ojca Świętego, że swoją przysięgę wierności i oddania Mu do ostatniego tchu, do ostatniego uderzenia mojego serca dochowam. Oddaję się w jego ręce i proszę o Ojcowskie Błogosławieństwo".

W ZSRR biskupa skazano na 10 lat łagru. Biskup Kocyłowski zmarł w łagrze. Beatyfikowany w 2001 roku przez Jana Pawła II.

Po 1956 roku ówczesna władza zgodziła się tylko na tworzenie greckokatolickich placówek duszpasterskich w ramach Kościoła rzymskokatolickiego. Jednak dopiero w 1989 żyjący w Polsce grekokatolicy doczekali się swojego biskupa, którym został ks. mitrat Jan Martyniak. W 1991 reaktywowano struktury Cerkwii greckokatolickiej. W 1996 roku powstała greckokatolicka Metropolia przemysko-warszawskiej. W jej skład weszły: archidiecezja przemysko-warszawska i diecezja wrocławsko-gdańska. Na czele metropolii stanął abp Jan Martyniak. Biskupem diecezji wrocławsko-gdańskiej jest do dzsiaj bp Włodzimierz Juszczak.

Obecnie na terytrium Metropolii działa ponad 140 parafii.

oprac. Igor Hrywna